Ons het al in vorige uitgawes die spekboom in besonder bespreek. Met hiérdie maand se uitgawe was die Blink Boer span bevoorreg om spekboom boere in ons geweste te vind naamlik Robby en Stefanie van Tonder. 

Hulle is geleë so sewe kilometer buite Brits op die Hartbeespoort Hoekpad en maak deel van die Cradle of Humankind. Hulle het in 1999 die plot gekoop van die vorige eienaars, die Silwer Creek Mountain Band wat in die 70’s en 80’s naam gemaak het in die musiekbedryf. Maar wat Robby en Stefanie glad nie geweet het nie is dat hiérdie eksentrieke en kuns- bewuste groep wel die spekbome voorheen laat plant het.

Om ons lesers kortliks te herinner, die spekboom, wat as die wonderplant van die eeu beskou word, het die bovermoë om nie net gifstowwe, lug besoedeling en koolstofdioksied uit die lug uit te verwyder nie, maar dit tem ook die effekte van aardverwarming, is propvol magnesium en selenium wat dit hoogsgesond maak vir kanker en HIV/VIGS pasiënte maak – en hier kom die groot wonder – een hektaar spekboom kan 4,2 ton koolstofdiok-
sied in die lug reinig en gee 24 uur suurstof af waar ander plante dit net in die aand doen.

Die van Tonders het geen benul gehad dat hulle eintlik hiérdie reuse natuurlike lug reiniger in die vorm van hektare spekboom saam met die plot aangekoop het – dit was vir hulle jare later totaal ‘n verrassing.

Die spekboom is die wêreld se beste lug-reiniger – dit is wetenskaplik gestaaf en bewys. Robby en Stefanie was nog altyd holisties- en gesondheids georiënteerd en was altyd baie bewus van die omgewing en hoe belangrik dit is om ‘n gesonder leefstyl te lewe, vry van negatiwiteit en dit wat die ekosisteem skade aan doen. Maar, dit was eers vier jaar terug op ‘n partytjie na ‘n gesprek met vriende dat dit na vore toe gekom het waarmee hulle eintlik geseënd was. Dit was letterlik asemrowend toe hulle uitvind dat hulle hele erf staan vol van hierdie gekose bome. Dit was toe dat hulle kunsmis begin aankoop en spekbome verkoop het. Hulle verskaf tans spekbome aan die Verenigde Nasies (United Nations [UN]) – wat nogal ‘n prestasie is vir ‘n plaaslike kwekery.
Hulle verskaf ook aan behui-singskomplekse in Johannesburg asook aan Mountain View Spar by Peacanwood, Hartbeespoort. Terwyl reuse maatskappye soos Eskom en Sasol die besoedelings- en aardverwarmigsprobleem probeer oplos met tegnologie, lê die antwoord reg voor ons oë – plant spekbome! Soos Robby en Stefanie van Tonder benadruk in hulle slagspreuk by Spekboom Nur- sery: “Give our children a breathing chance.”
Ons elkeen het ‘n verantwoordelikheid om ekosentries op te tree en ons koolstofvoetspoor te verminder deur aandag aan ons natuurlike omgewing te verleen. Dit is so maklik as om ‘n vierkante meter spekbome in jou erf te plant. Doen iets oor ons toekoms vandag nog – dit lê in ons elkeen se hande.

Die wildbedryf is een van die grootstes in Suid-Afrika. Om presies te wees, dit is die derde grootste in ons land. Peet Kruger van Vleissentraal en Gustav Strydom van Mulati Wilddienste is ‘n gedigte wenspan in samewerking met boere in die wildbedryf. Dit sluit ‘n 360° besigheidsdiens in wat die vang, verkoop en veiling van wild betref.

Van wildtellings, chemiese verdowing, wildveilings, tot oorgrense hervestiging – hiérdie twee dek dit alles.

Daar is immers verskeie dele in die wildbedryf naamlik teelkampe en wildplase. Beide val onder verskillende wetgewing volgens lokasie in ons verskeie provinsies en dan word dit verder verdeel namens wetgewing op verskeie spesie.

Dit is nie enige een wat net wild mag aanhou, verkoop en bedryf soos hulle wil nie. Daar is wetgewende kontrole oor die bedryf om die verbruiker te beskerm. Diegene wat nie daarvolgens handel nie en geken word deur hulle ‘kleur en keur’ taktieke val onder die ‘fly by nights’ wat onwettig en bedrogtelik wild verkoop as een spesie en dan die wild kleur omdat dit eintlik ‘n spesie van minder markwaarde is.

Dit is van kardinale belang vir die wild boer en die verbruiker om net besigheid te doen met gevestigde wilddienste-verskaffers anders is die kanse groot dat jou belegging gou in die rooi sal hardloop. “Die bedryf is tog groot maar klein genoeg dat ‘n mens glad nie kan bekostig om ‘n slegte naam te hê nie,” erken Gustav.
“Dit gaan meer oor die samesyn as net die skiet van wild. Daardie gesogte saamkuier, die natuur geniet en partykeer die ondervinding van ‘n jong spoorsnyer wat sy eerste bok skiet. Daardie gevoel wat ‘n jagter kry om die vuur terwyl die bok lewer gebraai en saam geëet word te midde die bloed gedoopte nuweling – dit lê immers na aan ‘n boer en spoorsnyer se hart,” deel Gustav en Peet met die Blink Boer se redaksie. “Die ondervinding tel eerste, tweedens en bykomend word dit om iets raak te jag as ‘n bevoorreg beskou,” voeg die twee by.

Wat hulle dienste wel laat uitstaan is dat die kliënte en verbruikers wel in alle eerlikheid hulle wild veilig en met betaling gewaarborg word van altwee kante af. Ons kenners sê ook dat nou is die regte tyd om in die wildbedryf te belê aangesien dit nog altyd ‘n standvastige bedryf was. “40% Van die bedryf bestaan uit wettiglike papierwerk en wetgewing. Die wildbedryf bestaan ook meerendeels uit Suid-Afrika en Namibia. Gewone wild is ook nou besig om op te tel waar dit in die verlede meer nagelaat was. Genetiese teling is ook ‘n gaping in die mark wat gevul word en meer in aanvraag is,” raai ons kenners aan terwyl hulle beslis hulle woorde veilig tel.

Peet Kruger en Gustav Strydom van Mulati Wilddienste en Vleissentraal is inderdaad die bobaas rolspelers van die wildbedryf in ons Madibeng geweste.

HENTIESBAAI het sy naam gekry van maj. Hentie van der Merwe wat in 1929 ‘n varswaterfontein in die Omaruru-rivier ontdek het.

In daardie tyd was slange, patryse en springbokke ‘n algemene gesig in die woestyn. Vandag is dit steeds nie ongewoon om ‘n springbok op die putjies van die dorp se gholfbaan in die woestyn te sien wei nie. Sedert die jare veertig het die dorp as ‘n vakansiebestemming ontwikkel.  Destyds was reisigers eerder avonturiers as vakansiegangers, want hulle moes met oorlaaide tweewielaangedrewe voertuie deur ‘n woestyn sonder ‘n behoorlike pad ry.

Weens die sanderigheid moes elke voertuig omtrent sy eie pad vind en elke gesin moes alles saamkarwei wat hulle moontlik kon nodig hê tente, beddegoed, brandstof, kookgerei, kos en water. Vars vleis was egter geredelik beskikbaar, omdat lewendige skape en pluimvee altyd saamgebring is.

Van hier kan jy die skeepswrakke aan die kus verken, Kaap Kruis met sy robbekolonie en voëllewe, die Namibwoestyn met sy welwitchias, Spitzkoppe met sy rotskranse en rotsformasies en die Brandberg met sy Wit Vrou- San-tekeninge besoek.  Hentiesbaai beslaan ‘n oppervlakte van sowat 12 233,8 ha en het sowat 6 000 inwoners.

Van die sakeondernemings hier is vier supermarkte, sewe restaurants, twee ysterwarewinkels, ‘n hotel, twee haarsalonne, ‘n boekwinkel, ‘n kwekery, twee slaghuise, twee drankwinkels, drie bakkerye, ‘n apteek, ‘n meubelwinkel, twee winkels vir visgerei en herstelwerk en ‘n foto-ateljee.

Wie het ooit gesê dat ‘n mens nie regtig vis kan vang in die winter nie? Swaziland is ‘n paradys vir jou forelhengelaar wat graag nie die viswaters kan weerstaan nie al is dit hoe bitter koud. Van lopende strome, na damme en riviere – jou opsies is ontelbaar.

Die gesogte visvang plekke is teen die Swaziland berge waar jou kanse goed is om forelle te vang. Die waters is geleë naby die berge en as jy een is vir bergklim en forelhengel is dit ‘n dubbel bonus. Dit is ook belangrik dat jy al jou toerusting onthou en veral ‘n waterdigte tent – dan hoef die reën nie veel jou wegbreek te keer nie.

Jy kan jou tent naby die waters vestig en dan rustig wag vir daardie opwindende buit! En, ‘n forel-braai was nog altyd ‘n treffer vir die hele gesin. Hoe het forel so populêr geword in Suid-Afrika? Kom ons begin sommer by die heel begin: Britse koloniste in die Kaap en Natal het gou besef dat daar min inheemse hengelspesies in Suid-Afrika se riviere is maar dat die bergstrome geskik sal wees vir forel. Die eerste be-vrugte eiers van die bruinforel is reeds in 1890 na Suid-Afrika gebring en die forel is suksesvol in Natal geteel.

Die jong vissies was toe in die Mooi-, Boesmans- en Umgeniriviere vrygelaat. In 1892 was die bruinforel ook suksesvol in Kaapstad geteel. Teelplase was toe gebou by Jonkershoek by Stellenbosch en Pirie naby King William’s Town in die Oos-Kaap. Teen 1897 was die Bruinforel teelstasies suksesvol gevestig en is die eerste Reënboogforel se bevrugte eiers na Suid-Afrika gebring.

Hierna word beide spesies suksesvol gevestig in ‘n verskeidenheid riviere en die reënboogforel het meer bekend geraak. Daar was ook begin om die Beekforel – afkomstig vanaf die VSA – in Kaapstad te teel in 1950. Tot in die 1980’s was forelle slegs deur bewaringsinstansies geteel maar daarna het dit ‘n groot bedryf geword wat die sport- en kommersiële mark bedien.
Vir die wat ‘n liefde omhels vir visvang is dit die ideale plek om net op te pak en heen te vlug van die stadsremoer, die besige lewe en die stres wat met ‘die pot aan die kook hou’ gepaard gaan. Die beste van alles is dat ‘n mens in die hartjie van die winter nogsteeds kan visvang, natuurlik met die regte toerusting vir yserige kamp – genoeg warm klere en oorgenoeg boeretroos hoort die ding te doen – en dalk nog ‘n klein bietjie sjerrie of brandewyn vir daardie ekstra skop by die koue waters het nooit te veel skade gedoen nie (of so hoop ons al te min!).

Die ideaal is dat daar nie net aan manlief se forelhengel behoef- tes voorsien word, maar dat daar iets vir die hele gesin is om te geniet. Daar is vele vakansie-oorde naby geleë waar ‘n mens ‘n bekostigbare dagpas kan kry en sodoende almal gelukkig hou. Van die visstok tot die hoek, en van die vis tot die vuur – geniet ‘n winterswegbreek in Swaziland se visvang-paradys!

Enige visvanger se vrou ken al die “Hier Gaan Ons Alweer” deuntjie. Die vis wat die manne op die televisie vang is iets om van jaloers te raak en die plekke wat hulle besoek kan mens net van droom om eendag na toe te gaan. Is dit baie moeite om alles gereël te kry en hoeveel gaan dit my kos?

Gerhard Brits is net die persoon na wie toe jy kan gaan. Sy besigheid, World Wide Fishing Safaris, kan regoor die wêreld vir jou ‘n visvang sessie reël.

Die besigheid bestaan al twee jaar, maar Gerhard het al 30 jaar se ondervinging agter sy naam. As jy lus het om tiervis te vang op die Zambezi dan kan hy jou soontoe vat. Wil jy salm in Kanada vang? Dalk in Alaska deur die ys visvang?

Noem dit en hulle reël dit vir jou. Vir die manne wat op trou staan en nog vir ‘n laaste keer iets wil doen voor hulle die knoop deurhaak, nooi ‘n paar vriende en gaan op ‘n visvang ekspedisie saam met Gerhard en sy span. Hy stel voor om ‘n week na Sodwana te gaan om ‘n groot Marlyn te vang. Hy sal die verblyf, die kos en ‘n persoonlike sjef reël. World Wide Fishing Safaris doen alles vir jou.

As jy oorsee wil visvang dan sal hulle die visums reël. Hy verskaf die aas en die visstokke en het reeds ‘n boot wat tot beskikking is. Die boot is groot genoeg vir vyf vissers en die skipper. Gerhard is ook ‘n professionele jagter (PH). As jy meer van jag hou dan kan hy vir jou ‘n jagtog reël. As jy lief is vir albei aktiwiteite dan kan jy een week visvang op die Zambesi rivier en een week jag in die Namib woestyn.

Die wêreld is tot jou beskikking.

Het die visvang gogga jou reeds gebyt en wil jy so gou as moontlik gaan visvang? Gerhard se advies is om eers te besluit watter tipe vis spesie jy wil vang. Die beste vir die seisoen is Tuna, wat jy in Shelly Beach kan vang, en Croc Baracudas in Richardsbaai, wat oor Junie en Julie die beste tyd is om te vang. Gerhard se gunsteling resep vir Tuna wat pas gevang is en op die kole gebraai word is:

1. Fillet die vis
2. Marineer die vleis met botter,
knoffel en vis speserye
3. Moet nie die tuna te lank braai
nie. Dit moet nog pienk aan die
binnekant wees anders is die
vleis te droog.

Sy boot is ook beskikbaar as jy wil deelneem aan kompetisies. Gaan loer gerus op hulle webwerf vir al die gebeurtenisse rakende kompetisies. Hier gaan ons alweer, dis tyd vir die avontuur om te begin!

As ons kyk na ons Suid-Afrikaanse boere, is dit een ding wat nie kort nie – en dit is ‘n ruggraat wat min ander nasies het. Van die begin af, in die verre verlede toe die Nederlandse en Franse Hugenote deur die Roomse vyand teen gediskrimineer was en Afrika toe moes vlug, het die latere Voortrekkers hulle sout bewys deur ‘n dorre land van woestyn figuurlik in fonteine te verander.

Dit lê alleenlik in ‘n boer se bloed om te woed tot die einde toe – ten spyte van mislukking, ten spyte van die droogte, die regering, plaasmoorde – al sal die vyeboom nie bot nie of daar geen druiwe aan die wingerde wees nie – nogtans sal ‘n ‘kannie dood’ boer nog voorts ploeg. Die stryd vir vryheid het oorspronklik begin toe ons voorvaders met die hervorming en na die St. Bartholomew slagting Afrika toe gevlug het.

Dit is nogal ‘n vlek aan die ‘pers’ kleed van die Roomse Katolieke Kerk – daar was al deur vorige pouse in die publiek onverskoning gevra vir die miljoene protestante wat deur die eeue vermoor was.

Die vervolging van ons destydse voorvaders was gegrond in godsdienstige, politieke, en ekonomiese redes. Maar dit is immers deel van ons kultuur om te veg tot die einde toe soos die bittereinders wat tog vaslê in die hart van elke boer. Ons is hier, ons bestaan, dis ons land en ons gaan vir geen vyand vlug of vrees wys nie. Dit was die houding van ons dapper voorvaders, en dit is die houding van elke boer vandag. Dit was tog die manne moed van Bloedrivier wat die boer geleer het om sy vertroue in God te plaas en te veg met net dit wat byderhand is, soos ‘n Dawid wat ‘n Goliat van ouds met geloof en hoop aan durf al het jy maar net vyf klippe al hoe gering.
Dit was tog die Britse Engelse wat ons volk met alle mag en geweld probeer verdruk en uitwis het omdat die boerevolk nie onder die juk van hul taal en owerheid wou gebukkend gaan nie. In konsentrasiekampe was vrouens en kinders uitgemoor soos wat die Engelse nasie die oorlog wou wen omdat hulle nie kans gesien het om die boere as mans alleen aan te durf nie. Hulle het ons land tog geplunder van diamante, goud, koper en minerale. Tot na vroue en kinders glas gevoer is het dit nie die boere-siel geknak of die gees van volk gebreek nie.
Die huidige Koningin van Engeland sit vandag nog met diamante wat uit ons grond geneem is. En, dit was natuurlik beskou as kolonies toe ons onder Britse owerheid was. Die vermetelheid lê daarin dat die ou Suid-Afrika veroordeel met sanksies was – alhoewel na beste van ons kennis het Engeland geen tipe van regstellende aksie betoon teenoor die Afrikaner of ons swart bevolking nie. Dit is mos die koloniese en imperialistiese manier is dit nie? ‘n Mens trek nie vir ‘n vark ‘n trou rok aan nie…

Dit is ook nogal iets om in aanmerking te neem dat oor 20 000 swart Suid Afrikaners tog gesterf het weens Anglo-Boereoorlog ongevalle. En, tesame was daar 22 000 boere wat vermoor was met 22 828 totale beserings. Die geknakte riet en die rokende lamp was immers nie gebreek of uitgeblus nie. As ons kyk na vandag se boere, is hulle die nakomeling van daardie onuitblusbare geslag.

Die vuurfakkels van oorlewing ten midde verwoestende omstandighede. Dit is die dryfkrag van wie ons is en waar ons vandaan kom wat vir ons die pad duideliker maak met betrekking na waar ons heen oppad is. Ten slotte wil ons net sê dat ons as gemeenskap het die reg om trots te wees as boere, op ons taal, ons kultuur en ons geskiedenis. Ons genetiese samestelling het van ons ‘n spesie ontwikkel wat deurdruk, moed hou, bek hou, en aanhou ten spyte van onuitblusbare lewenstryd.

As dit by melk kom, die beste melk bevat baie kalsium, proteïene en ander voeding soos folaat, vitamien B, en bevat dan ook min kilojoules, nog minder vet en baie minder cholesterol en suiker. Lees gerus gesondheids- en gewigsbewuste, daardie dye en plomp arms wat hang soos vetkoekdeug smeek na verlossende verligting.  “Eet minder!” roep hulle uit met beswaarde galme… Laat ons nou nie alles te ernstig opneem nie en onthou om so nou en dan te lag. Dit is nie noodwendig die hoeveelheid vet en proteïne wat ‘n mens inkry deur die hoeveelheid inname daarvan nie, maar dit het meer met die soort vet en proteïne wat ‘n mens inneem.

Ons het besluit om met hiérdie uitgawe melk teen melk op te weeg. Dit is nou om koeimelk te oorweeg teen ander soorte melk – soos bokmelk. Maar dit is nie jou enigste ander keuse nie. Daar is skaapmelk, buffelmelk en kameelmelk (moenie so frons nie, dis nie ons skuld jy is nie só gene se qua nie – dit kos nogal oor die R80 ‘n liter!). En net so terloops is koeimelk nie die beste en gesondste melk nie. Bokmelk is ook ‘n goeie belegging vir boere en dit is die mees voedbare tipe melk vir kinders.
Maar nie te min nie, ons kan almal ooreenstem dat ‘n yskas sonder melkprodukte word beskou as leeg. Tot rysmelk klop gewone koeimelk as dit kom by voedingswaarde – en dit by tussen 15 tot 50% meer kalsium. Daar is ook nou verskillende tipe melke beskikbaar op die rakke, party van plantbronne, ander weer van diere soos verwag. Wat dit alles interessant maak is die verskeidenheid. Plantmelke soos sojamelk, klappermelk en amandelmelk is ook deesdae gesog.

En, met die opkomendheid van vegetarisme word sulke plaasvervangers graag gebruik. ‘n Mens kry vandag tot resepteboeke wat die gebruik van hierdie produkte graag bevorder op die langer duur. Kameelmelk is wel duur maar bevat nogal die meeste voedingswaarde van al die tipes melk – behalwe as jy erg laktose nie liggaamlik kan verdra nie dan is dit glad nie vir jou bedoel nie aangesien dit effens meer cholesterol en vet bevat. Jou liggaam sukkel om kalsium op te neem.

Dit het ‘helpers’ nodig, en spesifiek magnesium. Daarsonder gaan die kalsium in die melk verlore. ’n Ander kalsiumhelper is vitamien D, waarvan melk ook ’n goeie bron is. Goeie melk moet dus ook ’n ryk bron van magnesium wees en vitamien D bevat.

Al die dieremelk bevat altwee, terwyl geen van die plantmelke – sojamelk, klappermelk en selfs amandelmelk – enige magnesium of vitamien D bevat nie. Dus, al bevat hulle genoeg kalsium, gaan dit grootliks verlore. Daarom is bokmelk ‘n baie gesonder en beter plaasvervanger vir koeimelk.

Die beste melk bevat dus baie kalsium, magnesium, proteïne en ander voedingstowwe soos folaat, vitamien A, vitamien B en folaat, min kilojoules, en dus minder vet, cholesterol en suiker soos reeds genoem.
So die wenner wat voedingstowwe betref is ‘n vuisslaan tussen buffel- en bokmelk verbasend genoeg. Om alles in te vereenvoudig vir ons lesers raai ons die gebruik van bokmelk in besonder aan, aangesien jy meer voedingswaarde vir jou geld kry binne die geweegde mate in vergelyking met ander melksoorte, en dit is dieselfde rakende diegene wat nie laktose kan verdra nie. ‘n Gesonder, meer voedbare en tog bekostigbare keuse was nog altyd die bobaas.

Nuwe voertuig bekendstellings is skaars meer betekenisvol as die aankoms van ‘n nuwe generasie Toyota Hilux. In hierdie geval, het dit al tien jaar tussen drankies. In die loop van daardie dekade, het die veran- deringe in die ‘ute’ segment grootliks vermeerder. Ons het stadig maar seker die opkoms van die naweek-vegter klas gewaar: diegene wat ‘n dubbele-kajuit aanskaf as ‘n uitdrukking van style, as familie mense, saam met die nodige pad-langs gereedskap. Nuwe ‘utes’ is veiliger, meer verfynd, meer gemaklik en duurder as ooit tevore.
Maar ‘n konstante faktoor het geduur – die posisie van die Toyota Hilux se bo-baas verkoopkaart. Seker, die Ford Ranger en Mitsubishi Triton loods meer verweer as die Toyota se aansienlikheid, maar maak nie saak hoe verkieslik, koop mense hiérdie tipe model graag as enige ander voertuig.

Dis hoekom, ‘n splinternuwe voertuig ‘n reuse goeie winskoop is. Op ‘n goeie maand, kan die Toyota Hilux as topverkoper-voertuig in Australië gewaar word – al is dit in die mynbe- dryf en dit maak dit ongetwyfeld in die mark al hoe meer onafskeidbaar. Maar dit is duidelik, die belangrikste vraag is nie hoe die Hilux doen in terme van verkope – dit is beslis ‘n gemaakte saak – dit gaan oor die wind. Die belangrikste vraag eerder is, kan die Toyota inpas in die segment van ontwerp, verfyning en prestasie, sowel as die taaiheid wat dit aanbied in teëstand?
Wat dit moeilik maak is die feit dat die segment se doelpale voortgaan om te skuif. Hierdie jaar alleenlik, het ons die bekendstelling van die nuwe generasie Triton en Nissan Navara, plus die swaar opgedateerde Ford Ranger gesien en meer sagkens die hersiene Mazda BT-50 oë wys. Binnekort sal die MY16 Volkswagen Amarok afskop met klasleier inligting en vermaak by sy reeds goed voorbereide teëstand. Uiteindelik, het dit nogsteeds geen beswaar teen die splinternuwe Hilux, in vergelyking met die res bly hy gewis die bobaas speler.

‘n Heerlike koue bier op die regte tyd is ‘n heerlike lafenis. Bier kan by die huis, by vriende of familie of by Loftus se biertuin natuurlik geniet word. Dit is orals beskikbaar, maar min weet ons dat daar onder ons neuse ‘n brouery is wat net die beste bier maak. Chameleon Brewhouse staan bekend vir hulle Kraft bier.

Hulle bekendste bier is hulle American Pale Ale. ‘n Bier wat eie is aan hulle. In plekke soos Duitsland het elke brouery sy eie unieke bier. Proe jy ‘n bier in die een plek en jy gaan na die volgende een gaan hulle nie dieselfde hê nie. Net so is Chameleon Brewery se bier uniek aan hulle.

Jeremy Nkomo, die brouer, het vir ons stap vir stap verduidelik hoe hulle die bier brou. Bier word by hulle oor ‘n tydperk van drie weke gemaak.
Stap 1: Water word in ‘n staal tenk gegooi en word oornag verhit na temperature tussen 74°C en 85°C.
Stap 2: Die warm water word na ‘n volgende tenk toe getap en die barley en hops word bygevoeg. Dit bly in die tenk en kook tot die smaak reg is vir om en by drie ure. In ‘n ander tenk word daar water koud gemaak om temperature tussen 5°C en 10°C te bereik. Die koue water word dan in pype gesirkuleer rondom die warm inhoud sodat dit geleidelik kan afkoel. Stap 3: Die afgekoelde bier word dan na ‘n koelkas toe geskuif om te fermenteer vir een week.
Stap 4: Na die fermentasie proses word die gis uit die bier uitgehaal en gewas sodat dit weer gebruik kan word. Die bier word dan na ‘n ‘bright beer tank’ toe geskuif om gefiltreer te word. Daarna gaan dit na staalvaatjies toe en van daar af word dit verpak en bedien.
By Chameleon Brewhouse word daar ses verskillende tipes biere gemaak.

Die eerste een is ‘n Blonde Ale wat ‘n soet smaak het en lig van kleur is. Tweede, is ‘n Weiss Beer, wat ‘n Duitse bier is met piesang en kougom geure. Derde is die Irish Red Ale, wat karamel en toffie geure wat dit ‘n soet smaak gee. Die vierde een is ‘n American Pale Ale(APA), wat hulle in 2013 ‘n eerste plek by die Clarens Beer Festival besorg het. Die vyfde een is ‘n India Pale Ale (IPA) en dan die sterkste een, ‘n Oatmeal Stout.

Daar is ook Siders wat hulle maak, maar daar is net ‘n beperkte voorraad beskikbaar. Probeer gerus hulle Franse bier, Sauson, as jy ‘n draai daar gaan maak. Dit is ‘n moet om te proe!
Bier het dalk alkohol in, maar dit is ook goed vir jou gesondheid. ‘n Persoon wat een of twee biere ‘n dag drink het ‘n hoër beendigtheid, verminder jou kanse op hartsiektes, gee vir jou gesonder niere, versterk jou breinkrag en verlaag jou risiko om kanker te kry. Môrestond het goud in die mond, so maak seker jy mis nie uit op hulle bier nie!

Hiérdie maaiers word gevoed op organiese afval materiaal wat voedingsryke kunsmis vervaardig in die proses. Laat ons dit vereenvoudig – voor daar ‘n lekker stuk hoender, bees, vark of skaap op jou bord beland het dit begin by die tipe voer wat vir die vee gegee word.
Die proses verloop van voer – vee – en dan menslike voedsel. Wat in die voer is land op in proteïne vorm in jou bord. Maar die kinkel in die kabel wat hiérdie verhaal betref is dat maaiers gebruik word om op afval materiaal te voer, en die maaiers dan op hulle beurt skei ‘n proteïne-ryk kunsmis af wat baie voordelig is om veevoer mee te produseer en ander gesaaides.

En, boonop is die veevoer 15% goedkoper as andere wat hoër gehalte proteïne dan deur die voer binne in die vee se vleis toevoer. Daar is nog ‘n verdere voordeel wat maaiers betref. Vir ons as mens is dit die aakligste en grillerigste verskynsel ooit. Wurms was nog altyd ‘n gogga maak vir baba bang verhaal. Maar, wat die vark-, hoender- en visbedryf betref is dit vir hulle poeding verby. Dankie tog smaak verskil…

Apart van die ‘smaaklikheid’ wat hiérdie diere daarin vind is maaiers hoogs voedsaam vir hulle ook. Dit ontwikkel die spiere en vleis soos wat kreatin doen vir ‘n professionele spierbouer. Die groei en gehalte van vleis is veel beter as die drie gesogte vleissoorte op maaiers gevoer word.
Dít is eintlik die vleis wat ons dan by slaghuise en supermarkte koop. Die gesegde van vleis is vleis is eintlik onwaar. Daar is niks wat naby eerste-graadse vleis kom nie. En in Suid-Afrika, met sy gesondheidsbewustes en al, is ‘n vis, skaap, wildsbok, vark of bees braai,  reg bo aan die lys – cholesterol of nie. Dit is ook merkwaardig dat tussen 1999 en 2012 het die koste van visvoer wêreldwyd gestyg met 500%. Dit is ‘n fenomenale groei in die voermark. Die deskundiges beweer dat meeste veeboere spandeer tussen 45% en 75% net op voer alleen. Om jou diere dus maaiers te voer wat 15% goedkoper is en wat vele meer proteïne bevat is ‘n baie beter belegging en meer voedsaam vir die publiek wat vleis aankoop.
Hiérdie produk is juis ‘n antwoord op die huidige tekort aan bekostigbare voer en hoort plaasboere regoor die land se las ligter te maak tot betrekking met koste en beter vleis verkope. Ander produkte wat gebruik word om voer te vervaardig is soja, wat so 85% van die voer mark uitmaak. As die inisiatief om maaiers te gebruik as voer in Suid-Afrika aan die rol gaan, gaan dit definitief weer ons sojaboere met ‘n pap wiel laat wat besigheid betref.
Maar ongelukkig is besigheid maar net besigheid en niks persoonlik word bedoel nie (of so sê almal). Dit sou onregverdig wees om die voer mark te los in die hande van ‘n paar kapitalistiese eienaars terwyl elkeen sy eie maaiers kan broei en so deur sy besigheid red in hierdie tye van skaarste. Of jy nou van wurms hou of nie – een ding is verseker – dit is die veevoer pad vorentoe.

Kobus Möller is ‘n wêreld bekende kunstenaar en baie van sy werk het al op die voorblaaie van die Safari tydskrif verskyn. “Sekere skoonheid is universieël. Geen persoon op aarde sal nie verwonderd by die Grand Canyon staan nie. ‘n Kunstenaar se werk is om daai skoonheid vas te vang,” sê Kobus. Kuns verander elke dag. Die kuns wat in die ‘Renaissance’ era gemaak was en die moderne kuns van vandag verskil hemelsbreed. Vergelyk die Mona Lisa met een van vandag se kunsstukke.
“Kuns neig om perfek te wees. Kunstenaars van die moderne tyd wil hulle afdruk maak. En dit het die dissipline vervang. Daar is nie meer dissipline in moderne kuns nie,” sê hy. Kobus vertel dat ‘n kunstenaar twee onbeperkte faktore tot sy beskikking het. Sy verbeelding en die natuur.

Jou verbeelding hou nooit op nie en daar is eindelose dinge in die natuur. Met die seisoene verander alles, mikro- skopies verander dinge en ‘n blom lyk nie dieselfde in die aand as in die oggend nie. Daar is nooit ‘n einde aan enige iets vir ‘n kunstenaar om te geniet nie.
“Ons brein is soos ‘n spier. Hoe meer jy dit oefen hoe beter raak dit. Tog het ‘n spier sy limiete, maar jou verbeelding het nie. Jy moet elke dag aan jou breinkrag werk, jou kreatiwiteit. Dit het nie limiete nie. Dit moet wees soos ‘n klein saadjie wat groei tot ‘n groot boom,” verduidelik Kobus. Dit help nie ‘n kunstenaar spandeer 30 jaar om presies dieselfde kuns te maak nie. Dan het hy geen kreatiewe groei nie. Net soos wat kinders op skool deur groepsdruk gaan, het die wêreld ‘n invloed op kuns.

Meeste kunstenaars doen nie hulle eie ding nie en probeer hard om die aanvaarding van die gemeenskap te kry terwyl hulle net iets anders vir die publiek moet bied. “Kuns moet ‘n vingerafdruk los. Hulle het al vir my gesê dat my kuns nie genoeg afdrukke los nie. Dit is hoe die waarde van kuns gemeet word. Hoe meer indrukke jy maak hoe beter kwaliteit is dit en hoe meer waarde kry dit. Ek maak my afdruk deur die natuurlewe wat ek skilder. Daar is soveel skoonheid in God se skepping en ek wil dit vasvang en vir die wêreld wys,” voeg hy by. As jy ‘n opkomende kunstenaar is en voel jy kan ook ‘n vingerafdruk los, het Kobus ‘n paar woorde van raad, “raak passievol oor wat jy doen.

As jy besef dat jy geen limiete het nie dan het jy baie potensiaal. As jy dit geniet, wys dit vir die mense. Hulle geniet dit om kuns te koop by iemand wat wys dat dit sy passie is. Stel belang in jou moontlike kliënte. Praat met hulle… met passie! Jy sal moet ‘n bietjie mense kennis hê en ‘n ding of twee weet van besigheid en bemarking. Leer ‘n vaardigheid tot die beste van jou vermoë. Die volgende stap is om op ‘n ander vaardigheid te fokus en dit ook te leer. Jy moet heeltyd groei om jou vaardighede uit te brei. Jy moet jou alles insit en besef dat jy tyd moet insit om ‘n kunstenaar te wees. Kunstenaars groei in volwassenheid ook. Kritiek is goed. Soek dit” benadruk hy.
So wat gee vir ‘n kunsstuk skoonheid? “In my kunsstukke vang ek God se skepping vas. Hy het na elke dag gesê ‘Dit is goed.’ En dit is vir my skoonheid,” sluit hy af.

Eko-toerisme is ‘n groot trekpleister vir Suid-Afrika. Toerisme is een van die land se grootste inkomstes. Eko-toerisme is ‘n manier om die biodiversiteit te ondersteun en sodoende die ekonomie ‘n hupstoot te gee.

Dit gee die res van die wêreld ‘n aangename prentjie van die land. ‘n Plus punt van eko-toerisme is dat dit die kulture in die omgewing respekteer en bewaar. Dit is ook ‘n goeie bron van werkskepping in ‘n land waar daar so baie werklose mense is. Buitelanders, veral Europeërs, is lief daarvoor om na ons land te kom om ons besonderse natuur-en-diere lewe te sien.

Blink Boer het met Dirk Pio van Predators Pride en Chameleon Village Lion Park gaan gesels oor wat dit alles behels om ‘n deelname aan eko-toerisme te hê en hoe hulle besighede dit bevorder. Predators Pride het ‘n groot verskeidenheid katte. Daar is die groot gunsteling, die leeu asook luiperds, jagluiperds, rooikatte, tierboskatte en tiere. Die hiënas is die uitsondering tussen al die katte. Hulle ander tak by Chameleon Village het dieselfde en meer. Wit leeus en tiere kan daar gesien word.

Daar is baie reëls en regulasies van om so ‘n plek op die been te kry. Jy moet eers ‘n besigheidsplan en ‘n identifikasie van jou grond vir die natuurbewaring gee. Om twee leeus aan te hou het jy ‘n minumum van 1500m² grond nodig. Niks minder of swakker nie. Die elektriese omheining moet sterk en volgens standaard wees voor enige roofdier aangehou mag word. Predators Pride is nie ‘n teelplaas nie.
Hulle fokus al hulle aandag op die toeriste om sodoende vir hulle die beste moontlike ervaring te gee wat hulle nie in ‘n wildtuin sal ontvang nie. Teelplase is net so belangrik vir die natuur en ekonomie. ‘n Leeu of ‘n luiperd kan nie meer net in die wild rondloop nie. Die mensdom het al so uitgebrei dat daar bitter min plek is waar mense nie woon en leef nie. So dan moet die roofdiere in ‘n wildtuin of in netjies toegespande kampe bly.
Buitelanders is geneig om op hierdie tipe plekke te werk waar hulle in kontak kan kom met die wilde diere. Dan betaal hulle plus minus R5000 ‘n week om te werk. Dis ‘n wins vir die besigheid en dit maak die buitelanders gelukkig om hulle geld uit te gee vir die interaksie tussen mens en dier. Dis ‘n wen-wen situasie. Predators Pride en Chameleon Village Lion Park akkomodeer skool-en-toer groepe asook families regdeur die dag. Kinders geniet dit baie, dit is baie opvoedkundig en gee hulle ‘n beter persepsie van roofdiere. Kinders moet van ‘n jong ouderdom af leer hoe belangrik hierdie plekke en diere is. Daar is ook aand toere, maar slegs op bespreking.
Na die toer kan mens gaan ontspan in hulle lieflike restaurant area. As jy graag daar wil trou kan daar vir jou gereël word dat een van die jagluiperds die ringe vir jou in die kapel af bring. Die roofdiere word elke tweede dag gevoer.

Hulle dieët is 90% hoender en 10% rooivleis. Die rooivleis is meestal vir die kleiner roofdiere omdat hulle dit meer nodig het as die groter roofdiere. Die hoenders kom van naby geleë hoenderplase. Die hoenders word binnegoed, vere en al vir hulle gegee. Geen lewendige dier mag gegee word as voedsel nie. So dit is 100% veilig om daai foto saam met die jagluiperd te neem om vir almal by die huis te gaan wys. Dis opvoedkundig en maak vir ‘n wonderlike dag uit. So? Is die jagluiperd nou ‘n kat of ‘n hond? Jy sal hulle maar moet besoek om die antwoord uit te vind.

Nasionale Vrouedag is ‘n openbare vakansiedag wat jaarliks op 9 Augustus in Suid-Afrika gevier word. Die eerste Nasionale Vrouedag het op 9 Augustus 1994 plaasgevind. Dit omhels die konsep van gelykheid in persone reg, die werksplek, en tot in die huis.